Կոորդինատներ: 40.7880N, 43.8264E Ֆյոդոր Ալեկսեևիչ (Ալեքսանդրովիչ) Գուբսկի (1823—1878) – Ռուսական կայսերական բանակի գեներալ-մայոր, 1877-1878թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի հերոս։ Գուբսկու հուշարձանը կանգնեցված է Գյումրու ռուսական ռազմաբազայի Մեծ բերդի ռազմական ավանում, Սուրբ նահատակ Ալեքսանդրայի եկեղեցու կողքին։ Ֆյոդոր Գուբսկին ծնվել է 1823 թ․, դաստիրակվել է 1-ին կադետական կորպուսում և 1842 թ․ ծառայության անցել հեծյալ-հրետանայինЧитать далее

40.167603, 44.505983 1827 թվականի հոկտեմբերի 1-ին (13) յոթնօրյա փորձերից հետո ռուսական զորքերը գեներալ Իվան Պասկևիչի հրամանատարությամբ գրոհով վերցրեցին Երևան բերդաքաղաքը, ինչը վկայում էր Արևելյան Հայաստանում պարսկական բանակի փաստացի ջախջախման մասին: Պասկևիչը հեռահար հրետանի էր տեղակայել Սուրմալուի և ներկայիս երկաթուղային կայանի տարածքում, շարժվել բեդրի ուղղությամբ՝ մեզ հայտնի ներկայիս Արշակունյաց պողոտայով: ԱմրոցիЧитать далее

40.1895, 44.3085 1827թ. Օշականի ճակատամարտը ռուս-պարսկական պատերազմի հերոսական էջերից մեկն է, որի ընթացքում Արևելյան Հայաստանն ազատագրվեց պարսկական լծից եւ միացավ Ռուսաստանին: Հայկական Օշական գյուղի մոտակայքում տեղի ունեցավ արյունալի ճակատամարտ պարսից թագաժառանգ Աբբաս-Միրզայի բանակի և պարսից զորքերի կողմից պաշարված Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին օգնության շտապող գեներալ-լեյտենանտ Ա.Ի.Կրասովսկու հրամանատարությամբ ռուսական ռազմական ջոկատիЧитать далее

19-րդ դարի ինժեներական մտքի հրաշքներից է Շահալիի (Զամանլուի) կամուրջը, որը կառուցված է Վահագնագետի (թուրք. Զամանլու, Փամբակ գետի վտակ) գեղատեսիլ կիրճում։ Այն ցարական Ռուսաստանում կառուցված ամենամեծ եռաթռիչք երկաթյա կամուրջն էր՝ 256մ երկարությամբ, 26մ բարձրությամբ և սերունդների հիշողության մեջ մնացել է որպես արտասովոր, երևակայությունը ապշեցնող երևույթ։ Մինչև այսօր տեղի բնակիչները որևէ շինությանЧитать далее

Ալեքսանդրապոլ կայարանը – ներկայիս Գյումրի – Անդրկովկասի կարևորագույն տրանսպորտային հանգույցն է, որը նշանակալի դեր էր խաղում Հայաստանի տնտեսական կյանքում և ոչ միայն… Երկաթուղային համալիրը Ռուսաստանի համար մշտապես հատուկ ռազմավարական նաշանակություն է ունեցել: Այն ոչ միայն կապում էր երկրի առանձին հեռավոր շրջաններն, այլև թույլ էր տալիս ժամանակին իրականացնել բանակի մատակարարումը, ապահովելЧитать далее

Ալեքսանդրոպոլի Օլգինյան գիմնազիան Անդրկովկասի ամենահին կրթօջախներից է, որը մեծ ներդրում ունի կանանց կրթության զարգացման գործում: Գիմնազիայի շենքը հրաշքով պահպանվել և շարունակում է գործել մինչ օրս ՝ որպես ուսումնական հաստատություն: Այս առումով այն եզակի է, քանզի միևնույն գործառույթն իրականացնում է ավելի քան 100 տարի: Տեղացիներն այն անվանում են «գիմնազ»՝ տեղի բարբառինЧитать далее

Արփաչայի ճակատամարտը ռուս-թուրքական բախումներում կարևորագույններից մեկն է:          Արփաչայը՝ Ախուրյան գետը, ռուս-թուրքական սահմանի ջրբաժանն է, որն իր ռազմավարական կարևորությամբ յուրատեսակ «Ռուբիկոն» է ռուս-թուրքական հարաբերություններում: Հենց այստեղ, Ախուրյանի ափին Գումրի (ներկայիս Գյումրի) վայրից ոչ հեոռւ տեղի ունեցավ 1806-1812 թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի առանցքային ճակատամարտերից մեկը, որը մեծավ մասամբ որոշեց 1804-1813թթ. ռուս-պարսկական պատերազմիЧитать далее

Координаты: 40.7328557, 43.7784680 Чудом инженерной мысли 19 века стал Заманлинский мост (мост Шаали), построенный в живописном ущелье реки Заманлу (ныне Ваагни, приток реки Памбак). Он был самым большим трехпролетным железным мостом, построенным в царской России – 256 м длиною и 26 м. высотой, -и остался в памяти поколений как явлениеЧитать далее

Координаты: 40.783654, 43.839232 Ольгинская гимназия Александраполя – это одна из старейших учебных заведений Закавказья –, которая внесла огромный вклад в дело развития женского образования, здание которой чудом сохранилось и продолжает функционировать в качестве образовательного учреждения по сей день. Местные жители называют ее «гимназ», с характерным для местного диалекта урезанным окончанием.Читать далее

Координаты: 40.787893, 43.859987 Станция Александрополь – нынешнее Гюмри – важнейший транспортный узел в Закавказье, сыгравший значимую роль в экономической жизни Армении и не только… Железнодорожный комплекс для России всегда имел особое стратегическое значение: он не только связывал отдаленные части страны, но и позволял осуществлять своевременное снабжение армии, обеспечивать стабильную деятельностьЧитать далее