Գյումրու  զբոսայգին գտնվում է քաղաքի պատմական միջուկում և հանդիսանում է այգու մշակությի գեղեցիկ նմուշներից մեկը։ Քչերին է հայտնի, որ մինչև 19-րդ դարի կեսերն այս տարածքը եղել է Բերդի մեծ այգու բլրակը՝ «գորկա» (Горка большого крепостного сада), որի պատճառով տեղացիները մինչ այժմ ռուսական ոճով այն անվանում են «գորկի սադ» (նշենք, որЧитать далее

Городской парк г.Гюмри (Кумайри-Гюмри-Александрополь-Ленинакан) находится в историческом центре города является одним из красивейших примеров садово-парковой культуры. Мало кому известно, что до середины 19-го века на этом месте была горка Большого крепостного сада, из-за чего местное население до сих пор называет парк «сад Горки» (заметим, что это никак не связано сЧитать далее

Փոստի շենքը Գյումրի քաղաքի առանձնահատուկ շինություններից է, որը կառուցվել է  XIX դարի վերջին։ Կառույցը բաղկացած է երկու մասից՝ մի մասը կառուցվել է 1870 թվականին և պատկանել վաճառականներ Աբովյաններին։ Շենքի հենց այս հատվածում է նկարահանվել Ալբերտ Մկրտչյանի հանրահայտ «Մեր մանկության տանգոն» ֆիլմը («Արմենֆիլմ» կինոստուդիա, 1985թ․), որի պատշգամբը՝ զբոսաշրջիկների սիրած վայրերից է։Читать далее

Здание Главпочтамта – одно из уникальных зданий города Гюмри, построенное в конце XIX века. Здание состоит из двух соединенных частей: одна часть была построена в 1870 году и принадлежала купцам Абовян (Абоевым). Именно в этой части здания была снята знаменитая картина Альберта Мкртчяна «Танго нашего детства» (киностудия “Арменфильм”, 1985 г.),Читать далее

Կազակների ավանը թաղամաս է Գյումրիում հարուստ ճարտարապետական ժառանգությամբ։ Դեռևս 1804-1805թթ, երբ սկսվեց առաջին ռուս-պարսկական պատերազմը և ռուսական զորքերը մտան Գյումրի, նրանք ձևավորեցին փոքր թաղամաս, որը կոչեցին Սլոբոդա (Слобода, слободка)։ Գյումրին (հին անվանումները Կումայրի, Ալեքսանդրապոլ) քաղաք է Շիրակի մարզում Հայաստանի և Թուրքիայի սահմանային գոտում, հանրապետության երկրորդ քաղաքն է։ 1555թ․ Կումայրին ընդգրկվելЧитать далее

Իշխան Դավիթ Արղության-Երկայնաբազուկ – հրանոթային կապիտան։ Ծնվել է 1858թ․ հոկտեմբերի 29-ին։ 1877-1878թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմի մասնակից։ Գերեզմանը գտնվում է Սանահին վանական համալիրի տարածքում՝ Արղությանների ընտանեկան դամբարանից ոչ հեռու։ Արղության-Երկայնաբազուկը՝ հայկական իշխանական տոհմ է։ Հայտնի է 1062 թվականից։ Զաքարյանների իշխանական տոհմի շավիղն է։ Ռուսական կայսրության իշխանական տոհմ է ճանաչվել 1783 և 1850Читать далее

Սերգեյ Էլիզբարովիչ Արղության-Երկայնաբազուկ՝  կավալեր-գնդապետ, իշխան։ Ծնվել է 1836թ․ հունվարի 20-ին։ 1877-1878թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմների մասնակից։ Իշխան Սերգեյ Արղության-Երկայնաբազուկը 1817-1864թթ․ Կովկասյան պատերազմի մասնակից էր։ 1861թ․ հունվարի 6-ից՝ ռազմական հաջողությունների համար՝ ենթասպա («պրապորշչիկ»)։ 1863-ից՝ պոդպորուչիկ։ 1877-1878թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ ստացել է վիրավորում։ Նույն  տարում մարտական գերազանցության համար ստացել է կապիտանի կոչում։ Այդ ստիճանումЧитать далее

Կորսված փայտե եկեղեցի։ Գտնվել է Ստեփանավանի ներկայիս Մշակույթի տան տեղում։ Կառուցված է եղել 1832-1841 թթ․։ Խոնարհման տարեթվիը հայտնի չէ։ Հավաստի պատկեր չի պահպանվել, եղածն էլ կասկածելի է թվում։ Լոռի-Փամբակի երկրաբանական թանգարանում (ք․ Վանաձոր) պահպանվել է Սբ․Գևորգ Զորավարի հին սրբապատկերը՝ ենթադրաբար Ստեփանավարի զինվորական եկեղեցուց։ Ընդհուպ 1917թ․ հեղափոխությունն այս տարածքով բազմաթիվ առևտրականЧитать далее

Կազակները Ստեփանավանում հաստատվել են 19-րդ դարի սկզբին, քանի որ Ռուսական կայսրության և Պարսկաստանի սահմանագիծն անցնում էր Շիրակով և Լոռիով։ Կազակային զորքերը պաշտպանում էին սահմանը։ Շատերն այստեղ էին տեղափոխվել ընտանիքներով։ Ստեփանավանում մասնակիորեն պահպանվել են կազակների գերեզմանները։ Կազակներն Անդրկովկասում հասատավել են դեռևս 18-րդ դարում՝ ռուսական զորքերի կազմում Պյոտր I Կասպիական արշավանքի ժամանակ։Читать далее

Սուրբ Նիկողայոս Հրաշագործի եկեղեցին կառուցվել է 1846 թվականին (այլ տվյալներով 1879թ․) Նիկոլաևկա գյուղի կենտրոնում։ Ներկայիս տեսքը ստացել է 1910-1914թթ․ վերակառուցումից հետո։ Թուրքմենչայի պայմանագրով Երևանի խանությունը դարձավ Ռուսական կայսրության մաս՝ Երևան վարչական կենտրոնով։ Իսկ 1849թ․ ձևավորվեց Երևանի նահանգը։ Հայաստանի  ուղղափառ բնակչության հիմքը կազմել են ռուս զինվորական վերաբնակիչները, վարչարարները, նրանց ընտանիքների անդամները,Читать далее